Objęcie spółek komandytowych podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, która w dniu 28 listopada 2020 roku, została podpisana przez Prezydenta RP, zakłada, że spółki komandytowe staną się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) od 1 stycznia 2021 r.

Podatnikami CIT staną się także spółki jawne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne – jeżeli spółka przed rozpoczęciem roku podatkowego nie złoży do właściwego naczelnika urzędu skarbowego informacji o podatnikach PIT posiadających (bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego) prawa do udziału w zysku tej spółki lub aktualizacji informacji w ciągu 14 dni licząc od dnia zaistnienia zmiany.

Pomimo, że ustawa wejdzie w życie z początkiem nowego roku, to przewiduje ona przepisy przejściowe. Spółka komandytowa może bowiem zdecydować, że nowe przepisy będą stosowane do niej od dnia 1 maja 2021 r. W takim przypadku na dzień 30 kwietnia trzeba będzie zamknąć księgi rachunkowe w spółce. Jeżeli ostatni dzień roku obrotowego spółki komandytowej przypada między 31 grudnia 2020 r. a 31 marca 2021 r., nie trzeba będzie zamykać ksiąg rachunkowych. Wówczas rok obrotowy zostanie wydłużony do 30 kwietnia 2021 r.

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy, zmiany mają na celu przede wszystkim uszczelnianie systemu podatkowego. Jako jeden z przykładów podmiotów, które mają korzystać z nieopodatkowania dochodów spółek komandytowych Ministerstwo Finansów wskazało na przykłady grup kapitałowych powiązanych ze spółkami luksemburskimi, których anonimowość szczególnie intensyfikuje optymalizację działań i to właśnie tego rodzaju podmioty, miałyby w głównej mierze znaleźć się w świetle zainteresowania ustawodawcy. Z danych GUS nie wynika jednak aby spółki komandytowe były wykorzystywane w międzynarodowych schematach podatkowych. W przeważającej większości wspólnikami tych spółek są osoby fizyczne mające rezydencję podatkową w Polsce.

Dla wielu zatem spółek komandytowych i ich wspólników, zmiana w opodatkowaniu oznaczać będzie zwiększenie obciążeń podatkowych oraz konieczność poniesienia dodatkowych kosztów przystosowania procesów i rozliczeń podatkowych.

I. Obecne zasady opodatkowania spółek komandytowych

Dochód uzyskiwany w ramach spółki komandytowej jest opodatkowywany przez jej wspólników zgodnie z przypadającym na nich udziałem w zysku spółki. Obecnie dochody wspólnika spółki komandytowej będącego osobą fizyczną są opodatkowane jako dochody ze źródła „pozarolnicza działalność gospodarcza”. Wspólnicy płacą podatek dochodowy od osób fizycznych („PIT”) według liniowej stawki 19% lub według skali podatkowej, a więc 17% (w przypadku gdy podstawa obliczenia podatku w złotych wynosi do 85.528 zł), albo 32% nadwyżki ponad 85 528 zł (w przypadku gdy podstawa obliczenia podatku w złotych przekracza 85.528 zł). Jeżeli ich dochód przekroczy 1 mln zł, to dodatkowo muszą też uiścić 4 % daninę solidarnościową. Danina wynosi 4% od nadwyżki ponad 1 mln zł.

W przypadku natomiast wspólnika będącego osobą prawną dochód podlega opodatkowaniu wg 19 % stawki podatkowej (9 % w przypadku, gdy posiada status małego podatnika / rozpoczyna działalność w danym roku podatkowym oraz nie przekracza limitu przychodów w danym roku podatkowym).

II. Nowe zasady opodatkowania spółek komandytowych

Zgodnie z nowymi zasadami spółki komandytowe zostaną objęte podatkiem dochodowym od osób prawnych („CIT”), co skutkować będzie opodatkowaniem na poziomie spółki wg 19 % bądź 9 % stawki, a następnie na poziomie wspólników w momencie dystrybucji zysków. Opodatkowanie na poziomie wspólnika uzależnione zostało od tego, jaką pełni funkcję – komandytariusza czy komplementariusza.

Po zmianach, spółka komandytowa w pierwszej kolejności będzie zobowiązana do zapłaty podatku od uzyskanych dochodów na takich samych zasadach jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna czy komandytowo – akcyjna, a więc według stawki podstawowej 19% lub 9% jeżeli przychód spółki nie przekracza 2 mln euro.

Wspólnicy także pozostaną zobligowani do zapłaty 19% podatku od uzyskanych przychodów, z jednym wyjątkiem. Należy bowiem wskazać, że komplementariusz będzie miał możliwość pomniejszenia podatku dochodowego o część podatku zapłaconego przez spółkę komandytową (według udziału w zysku spółki komandytowej). Z perspektywy komplementariusza więc, jego dochody ze spółki komandytowej w praktyce nadal będą podlegały jednokrotnemu opodatkowaniu, ale tylko pod warunkiem, że Spółka opodatkowana będzie 19 % stawką podatku. Komandytariusz nie będzie mógł natomiast zastosować mechanizmu odliczenia podatku dochodowego zapłaconego przez spółkę komandytową, a więc zyski uzyskiwane za pośrednictwem spółki komandytowej przez komandytariusza będą więc faktycznie podlegały podwójnemu opodatkowaniu. Co prawda dla komandytariuszy projekt nowelizacji przepisów przewiduje inną preferencję, jednak w praktyce skorzysta z niej niewiele osób. Zgodnie z projektem, dwukrotnemu opodatkowaniu nie będzie podlegało 50% przychodów komandytariusza ze spółki komandytowej, ale tylko do wysokości 60 tys. zł rocznie. Ponadto, dotyczy to tylko tych komandytariuszy, którzy nie są (bezpośrednio lub przez podmioty powiązane) wspólnikami lub członkami zarządu spółki występującej w roli komplementariusza.

Należy także dodać, że spółki komandytowe nie będą mogły skorzystać z tzw. estońskiego CIT (zwanego ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych), który zacznie obowiązywać w Polsce od 2021. Polega on na tym, że podatek zostanie odroczony do momentu wypłaty (dystrybucji) zysku ze spółki. Ta forma opodatkowania będzie jednak wyłącznie możliwa dla spółek kapitałowych (po spełnieniu dodatkowych przesłanek), a taką spółka komandytowa nie stanie się nawet po nowelizacji przepisów podatkowych. Jednym rozwiązaniem będzie więc przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną.

III. Przekształcenie spółki

Spółka osobowa, jaką jest spółka komandytowa, może zostać przekształcona w inną spółkę, w tym w spółkę kapitałową bądź spółkę osobową np. spółkę jawną. Przekształcenie spółki nie powoduje jej likwidacji – działalność jest kontynuowana tyle, że w zmienionej formie. W każdym przypadku przekształcenia, do kwestii wyboru formy prawnej, należy podejść indywidualnie, uwzględniając specyfikę prowadzonej działalności gospodarczej.

Dodatkowo przewidziano brak wydawania tzw. decyzji klauzulowych (zastosowania przez US klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania) w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie korzyści podatkowej osiągniętej przed dniem 31 grudnia 2020 r. polegającej na braku opodatkowania wypłaty zysku ze spółki komandytowej. Uwarunkowane jest to jednak tym, aby działalność spółki komandytowej nie była sztuczna w rozumieniu art. 119c Ordynacji podatkowej.

IV. Przekształcenie spółki komandytowej a wsparcie w ramach tarczy finansowej

Ministerstwo Finansów wypowiedziało się w kwestii wpływu przekształcenia na udzielone wsparcie w ramach tarczy finansowej dla podmiotów, które poniosły negatywne konsekwencje w skutek COVID-19. Wskazało ono, że w przypadku podmiotów należących do sektora MŚP, które otrzymały wsparcie finansowe w ramach „Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”, które planują przeprowadzenie restrukturyzacji skutkującą sukcesją uniwersalną lub kontynuacją działalności, nie będzie wymagana wcześniejsza zgoda PFR. W związku z tym, w przypadku przekształceń (połączeń, podziałów) spółek komandytowych, jeżeli następuje kontynuacja działalności/sukcesja uniwersalna wynikająca z takich działań, umowa subwencji finansowej pozostaje w mocy. Oznacza to, że nie ma ryzyka utraty wsparcia. Należy jednak podkreślić, że jest to jedynie komunikat, który nie ma mocy wiążącego źródła prawa lub jego wiążącej wykładni. Polski Fundusz Rozwoju – któremu na podstawie regulaminów tarczy finansowej przysługuje swoboda decyzji w sprawie wsparcia – stanowi bowiem odrębny od ministerstwa podmiot prawa. Nie ma więc pewności, że PFR dokona tożsamej wykładni.

Wrocław, 30 listopada 2020 r.

Agata Żemełko
Doradca podatkowy
[email protected]
tel. 71 326 51 40