Rok obrotowy w spółce akcyjnej a wygaśnięcie mandatu członka rady nadzorczej

Zgodnie z art. art. 369 § 4 w związku z art. 386 § 2 Kodeksu spółek handlowych („KSH”) mandat członka rady nadzorczej spółki akcyjnej wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka rady nadzorczej. W praktyce stosowania tego przepisu wątpliwości interpretacyjne budziła wykładnia „ostatniego pełnego roku obrotowego pełnienia funkcji członka zarządu” oraz moment wygaśnięcia mandatu członka rady nadzorczej. W ten sposób ukształtowały się trzy koncepcje sposobu obliczania okresu trwania kadencji członka rady nadzorczej i wygaśnięcia jego mandatu.

Pierwsza z nich jest określana jako teoria skrócenia mandatu – mandat wygasa w dniu, w którym walne zgromadzenie akcjonariuszy podejmie uchwałę o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka rady nadzorczej. Zgodnie z drugą – teorią prymatu mandatu nad kadencją – mandat nie może wygasnąć przed upływem kadencji. Trzecią koncepcją jest koncepcja wydłużeniowa, która polega na wydłużeniu okresu pełnienia funkcji do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym kończy się kadencja, co prowadzi do faktycznego wydłużenia mandatu członka rady nadzorczej.

Powyższe wątpliwości rozwiał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt III CZP 72/16 („Uchwała”), w której jednoznacznie przesądził, że ostatnim pełnym rokiem obrotowym w rozumieniu art. 369 § 4 w związku z art. 386 § 2 KSH jest ostatni rok obrotowy, który rozpoczął się w czasie trwania kadencji członka rady nadzorczej spółki akcyjnej.

Przedmiotowa Uchwała dotyczyła wprawdzie mandatu członka rady nadzorczej spółki akcyjnej, niemniej przepis art. 386 § 2 KSH przewiduje, że do kadencji rady nadzorczej stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie. Tym samym można przyjąć, iż Uchwała będzie miała zastosowanie także w odniesieniu do obliczania momentu wygaśnięcia mandatu członka zarządu spółki akcyjnej, a szerzej – także w odniesieniu do mandatu członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przyznanie prymatu koncepcji wydłużeniowej wygaśnięcia mandatu członka organu ma również istotne znaczenie dla praktyki obrotu gospodarczego. Celowe staje się bowiem ustalenie, czy zasady przyjmowane dotychczas w spółkach kapitałowych odpowiadają treści Uchwały. W ocenie Sądu Najwyższego spółka powinna mieć prawo do rozliczenia członka rady nadzorczej, co umożliwia właśnie wydłużenie okresu sprawowania funkcji poza kadencję, aż do zatwierdzenia sprawozdania finansowego.

Powyższe stanowisko Sądu Najwyższego, które przewiduje wydłużenie mandatu piastuna organu spółki kapitałowej, jest zbieżne z poglądem przedstawionym przez nas w poniższym wpisie:

http://www.spolkaiprawo.pl/uncategorized/kadencja-i-mandat-wracamy-do-liczenia/