Sąd apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30 sierpnia 2011 r. (sygn. akt VI ACa 1273/10), wskazał, że dochodzenie odszkodowania od zakładu ubezpieczeń, z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia OC członków zarządu uzależnione jest od spełnienia określonych wymogów formalnych. To bardzo ważne rozstrzygnięcie dla spółek, chcących egzekwować odszkodowania za działanie swoich organów wykonawczych.

Ubezpieczenie D&O (ang. Directors & Officers) jest stosunkowo nowym produktem na polskim rynku ubezpieczeniowym, a samo określenie przesłanek dochodzenia roszczeń z tytułu umów przedmiotowego ubezpieczenia, w praktyce bywa dość problematyczne. Dodatkowym utrudnieniem jest powszechnie spotykany dualizm stosunku prawnego łączącego członka zarządu ze spółką, wynikający z przepisów (i) prawa handlowego oraz (ii) stosunku pracy. Członek zarządu podlega wówczas dwóm reżimom odpowiedzialności. Jeśli przedmiotem procesu jest roszczenie spółki prawa handlowego, oparte na przepisie 293 KSH przeciwko członkowi zarządu spółki o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez działalność tego członka sprzeczną z prawem, a także postanowieniami umowy spółki, to odpowiedzialność taka podlega reżimowi prawa handlowego (por. np. wyrok SN z dnia 17 grudnia 2003 r., sygn. akt IV CK 305/02).

Na gruncie komentowanej sprawy spółka wystąpiła do zakładu ubezpieczeń, o pokrycie szkody wyrządzonej przez członków zarządu, w związku z zawarciem przez nich niekorzystnej umowy walutowej na zabezpieczenie kredytu i wyrządzonej przedmiotowym działaniem szkody.

W uzasadnieniu wyroku sąd apelacyjny wskazał, że samo zawarcie ubezpieczenia D&O oraz zarzucenie niegospodarności członkom zarządu nie wystarczy do dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela.

Warunkiem niezbędnym w omawianej materii jest podjęcie przez zgromadzenie wspólników uchwały o wystąpieniu z roszczeniem o naprawienie szkody wyrządzonej przy sprawowaniu zarządu, o której mowa w art. 228 pkt. 2 KSH w zw. z art. 293 § 1 KSH (dla spółki akcyjnej odpowiednio 393 pkt 2 w zw. z art. 483 § 1 KSH). Jak podkreślił sąd apelacyjny spółka kapitałowa działa przez swoje organy, a jak wynika z literalnego brzmienia przepisów Kodeksu spółek handlowych organem uprawnionym do wyrażenia woli w przedmiocie wystąpienia z roszczeniami przeciwko członkom zarządu jest wyłączne zgromadzenie wspólników (odpowiednio walne zgromadzenie akcjonariuszy).

Dalej wreszcie jak wskazał sąd apelacyjny, do dochodzenia samego odszkodowania nie wystarczy (i) brak udzielania absolutorium lub (ii) złożenie w tym zakresie oświadczenia w pozwie przez zarząd. Skoro to spółka ponosi odpowiedzialność za członków zarządu i rady nadzorczej, to brak podjęcia uchwały w zakresie wystąpienia z roszczeniami przeciwko członkom zarządu zwalnia zakład ubezpieczeń z obowiązku wypłaty odszkodowania, z tytułu ubezpieczenia D&O.

Sąd apelacyjny oddalając powództwo wskazał także, że podjęcie uchwały przez zgromadzenie wspólników dotyczącej roszczeń o naprawienie szkody przy sprawowaniu zarządu to nie jedyny element składający się na odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartego ubezpieczenia D&O, spółka powinna pamiętać także o obowiązkach wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności z art. 815 KC.