Przedsiębiorcy zapłacą odszkodowanie za naruszenie prawa konkurencji

17 kwietnia 2014 r. Parlament Europejski przyjął Dyrektywę w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej. Nowe regulacje mają umożliwić każdemu poszkodowanemu wskutek praktyk antykonkurencyjnych (np. zmów) dochodzenie przed sądami krajowymi w poszczególnych Państwach Członkowskich odszkodowania przeciwko przedsiębiorcy, który naruszył prawo. Przepisy Dyrektywy wejdą w życie po uzyskaniu akceptacji Rady, zaś każde z Państw Członkowskich będzie miało maksymalnie 2 lata na ich wprowadzenie do krajowych systemów prawnych. Celem Dyrektywy jest zniesienie  przeszkód prawnych, które potencjalnie mogłyby utrudniać poszkodowanym realizację w poszczególnych porządkach krajowych roszczeń wobec przedsiębiorstw łamiących prawo konkurencji. W tym zakresie Dyrektywa przewiduje, m.in.:

  • wprowadzenie domniemania, że zmowy (kartele), stanowiące najcięższe praktyki antykonkurencyjne powodują szkodę, co oznacza, że poszkodowany nie będzie musiał wykazywać w tym zakresie poszczególnych przesłanek odszkodowawczych;
  • relatywnie długie terminy przedawnienia roszczeń odszkodowawczych wynoszące co najmniej 5 lat od dnia w którym zaprzestano naruszenia, a poszkodowany uzyskał wiedzę o konkretnych okolicznościach z tym związanych;
  • ustanowienie zasady solidarnej odpowiedzialności wszystkich naruszycieli względem poszkodowanych, co oznacza, że każdy z naruszycieli będzie odpowiedzialny za szkodę w pełnej wysokości, a poszkodowany będzie mógł dochodzić jej naprawienie od każdego z nich osobno dopóki jego roszczenie nie zostanie w pełni zaspokojone;
  • zagwarantowanie poszkodowanym prawa do pełnego odszkodowania obejmującego faktyczną stratę, utracone korzyści (zyski), oraz odsetki za okres do kiedy odszkodowanie nie zostanie wpłacone;
  • umożliwienie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych nabywcom  bezpośrednim, w tym np. dystrybutorom, kupującym produkty, czy usługi  od przedsiębiorców naruszających prawo.

Dyrektywa stanowi istotny krok naprzód w zapewnieniu efektywnej ochrony prawnej przed negatywnymi skutkami nielegalnych działań przedsiębiorców, zwłaszcza, że według szacunków Komisji Europejskiej szkody wywołane przez same nielegalne zmowy mogą wynosić rocznie do 37 miliardów euro.

Przedsiębiorcy już teraz powinni podjąć odpowiednie środki zaradcze chroniące przed ryzykami odszkodowań, tym bardziej, że jak wynika z praktyki sądów amerykańskich zasądzających odszkodowania za naruszenia prawa konkurencji, ryzyka te są znaczne i mogą istotnie odbić się na kondycji finansowej spółki (por. 300 milionów dolarów odszkodowania, które według nieoficjalnych informacji mają zapłacić Apple, Google, Adobe oraz Intel za zmowę polegającą na ograniczeniu wysokości pensji pracowników).