W ostatnich latach, zmowy przetargowe są jedną z najczęściej wykrywanych praktyk ograniczających konkurencję przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: „UOKiK”). UOKiK wykrył zmowę przetargową trzech firm biorących udział w przetargu na usługi wojskowe. Poszkodowaną stroną jest XIV Wojskowy Oddział Gospodarczy w Poznaniu. Kary nałożone na przedsiębiorców w wyniku decyzji Prezesa UOKiK (sygnatura: Decyzja nr RPZ 5/2017) wyniosły łącznie około 80.000,00 zł. 

Postępowanie antymonopolowe zostało wszczęte w listopadzie ubiegłego roku po skardze otrzymanej od komendanta XIV Wojskowego Oddziału Gospodarczego w Poznaniu. Zawiadamiający wskazał na zakłócenia w przetargu na sezonową obsługę kotłowni, który miał miejsce rok wcześniej. Przeprowadzone postępowanie doprowadziło do stwierdzenia, iż pomiędzy trzema przedsiębiorcami doszło do zmowy przetargowej. Odpowiedzialnymi za zmowę przetargową byli: Megatherm, Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych Śmigiel Przemysław i Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych „Śmigiel”. Co istotne, dwie firmy wymienione jako pierwsze, brały udział w przetargu jako konsorcjum.

Prezes UOKiK podkreśla, iż uczestnicy zmowy wykorzystali mechanizm tzw. wycofywania ofert. Najbardziej atrakcyjna cenowo oferta należała do Przedsiębiorstwa Usług Wielobranżowych „Śmigiel”. Przedsiębiorca nie uzupełnił jednak braków w swojej propozycji – nie przesłał właściwego zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami. W konsekwencji zamawiający zdecydował się na następną w kolejności, droższą, ofertę konsorcjum Megatherm i Przedsiębiorstwa Usług Wielobranżowych Śmigiel Przemysław.

W tym miejscu warto przypomnieć jakie działania, w szczególności, mogą być uznane przez UOKiK za zmowę przetargową. Są to m.in.:

• wycofywanie ofert, tzn. rezygnacja przez zwycięzcę przetargu z zawarcia umowy z zamawiającym, co oznacza konieczność zawarcia umowy z przedsiębiorcą, proponującym wyższą cenę,
• ustalanie przez oferentów na zmianę, który z nich wygra w kolejnym przetargu,
• ograniczanie liczby ofert w przetargu polegające na tym, że uczestnicy zmowy uzgadniają, który z nich nie wezmie w ogóle udziału w przetargu lub wycofa wcześniej złożoną ofertę, po to, aby wybrano tę, którą wytypowano wcześniej jako zwycięską,
• podział rynku przez uczestników zmowy poprzez uzgodnienie, iż nie będą składać ofert na określonym terenie (pod względem geograficznym lub produktowym).

Aleksandra Berger